اندر حکایت خود منتقدی(self critical)

هر انسانی دارای صفاتی است که به دو دسته ی رذیله و سجیه تقسیم بندی می شوند،رذایل را کنار می گذاریم و به سجایا می پردازیم.صفات سجیه دارای پویایی هستند یعنی در تربیت و تکامل روحیات انسانی نقش مؤثری ایفا می کنند.از صفات سجیه ای که دارای پویای بیشتری هستند می توان به خود منتقدی اشاره کرد.این صفت بسیار ارزشمند است به طوری که در مراحل انتهایی سیر اخلاقی انسان قرار دارد،اخلاقیون آن را به محاسبه نفس تعبیر می کنند،که البته محاسبه نفس بخش کوچکی از این صفت است چرا که خود منتقدی شامل تمام شئون زندگی انسان می شود،از تحصیل و تدریس بگیر تا ازدواج و تربیت فرزند و حتی روابط اجتماعی.فردی که خود منتقد است دائما تلاش می کند که وضعیت کنونی خود را ارتقا بخشد. خود منتقدی حتما باید دارای یک پشتوانه ی الهی باشد در غیر این صورت می تواند منجر به حرص و طمع در موارد ممنوعه گردد،فردی که خود منتقد با جهان بینی اسلامی است دیگر راکد نمی ماند و بو نمی کند این صفت نجاتش می دهد و مانند یک راهوار او را به سمت کمال مطلق سیر می دهد.